– Կպատմե՛ք «Ռեմա» եկեղեցու ստեղծման մասին. Ե՞րբ և ինչպե՞ս  դուք դարձաք հովիվ:

– Մեծացել եմ աթեիստ ընտանիքում, սակայն 1990 թվականին անձնական հանդիպում եմ ունեցել Հիսուսի հետ ու ամբողջովին նվիրվել Նրան ծառայելուն ու սկսել եմ հաճախել Պենտեկոստալ (Հիսունական-խմբ.) եկեղեցի:

1994 -1995թթ.-ին Կիևում ավարտեցի Regent Christian University, Christian Leadership ֆակուլտետը,  Համալսարանը միջհարանվանական էր, ուսանողները տարբեր  ուղղությունների ներկայացուցիչներ էին, նույնիսկ կաթոլիկներ և ուղղափառներ կային: 1998-ին հյուր եկան մեր համալսարանի դասախոսները, որոնք նաև Հարավ Աֆրկյան հանրապետությունում հովիվներ էին, Քրիստո Բոթեսը`մկրտական եկեղցուց, Էդդի Գիբոնսը`հոգեգալստական եկեղեցուց, և Մառկ Ռուլեռը` Հոլանդական Ռեֆորմացված եկեղեցուց, որոնք ձեռնադրեցին և հաստատեցին ինձ որպես հովիվ: 1997-ից սկսված համայնքը կոչեցինք «Լոգոս»: Անդամներ ունեինք  Երևանի տարբեր թաղամասերից` Կոմիտասից, Ավանից, Նոր Նորքից: 2000թ.-ին կենտրոնի անդամների համար մեկ այլ համայնք հիմնեցինք, որը կոչեցինք «Ռեմա»: Չգիտեմ որքանով սա հասկանալի կլինի լայն մասսաներին, բայց նշեմ, որ 1995թ.-ին հատուկ Աստծո կոչն եմ ունեցել Իր ժողովրդին առաջնորդելու հանձնարարականով:

– Այսօր համայնքը ավելանո՞ւմ  է, թե այն ունի որոշակի կայուն  քանակ:

– 2000-2005թթ. կտրուկ աճի ժամանակաշրջան էր, մենք 70-ից աճեցինք մինչև 400-ի, համայնքներ հիմնվեցին Ստեփանակերտում, Արտաշատում, Մասիսում, սակայն դրանից հետո աճը դանդաղեց, իսկ 2008-ից համարյա կանգ առավ, հիմա նորից աճի տենդենց ենք նկատում: Ներկա պահին Երևանում մոտ 600 անդամ ունենք:

– Ինչպե՞ս կբացատրեք այդ տատանումը:

– Պատճառները տարբեր են: Օբյեկտիվներից են` Հայաստանի կենսամակարդակի տատանումները, արտագաղթի տեմպերը, երբ օրվա հացի կռիվը գերխնդիր է, բացի Առաքելական եկեղեցուց այլ համայնքների հանդեպ բացահայտ անհանդուրժողականության և թաքցված թշնամությունը զլմներում`հենց առաքելականների կողմից և այլն:

Սուբյեկտիվներից այն է, որ միշտ էլ արագ աճը մի օր բերում է ճգնաժամի, սա աճի օրենքն է, անհրաժեշտ է վերագիտակցել, վերարժեվորել մեթոդներն ու մոտեցումները ներկա հասարակական կյանքի և դրա հրամայականի ընկալման ներքո: Նոր ծառայությունների և նոր մեթոդների կիրառման կարիք կա այսօր, բնականաբար պահպանելով ավանդական քրիստոնեական արժեհամակարգը և հավատքը: Նաև եկեղեցին կարիք ունի ավելի ակտիվ դեր ունենալու սոցիալական կյանքում: Ինձ դուր չի գալիս, որ եկեղեցին դիտվում է որպես հետամնաց, միայն բարեգործության և բարոյական արժեքներ քարոզելու հաստատություն, նրա դերը պետք է ավելի առաջատար և կենսակերտ լինի:

– Մենք բազմիցս շեշտում ենք «քրիտոնեական արժեհամակարգ» հասկացությունը և կարծես բոլոր հարանվանություններն հիմնված են այդ արժեհամակարգի վրա: Սակայն տարաձայնությունները չեն դադարում հատկապես ավանդական ուղղությունների և նոր ուղղությունների միջև: Ո՞րն է այդ արժեհամակարգը «Ռեմա» եկեղեցու համար և ի՞նչն է ձեր կարծիքով տարաձայնությունները առիթ ստեղծում `շատերի կողմից նոր ընկալումների չընդունման համար:

– Վեր հանված հարցերը շատ ծավալուն են, ունեն բազմադարյան նկարագիր ու տարաբնույթ երանգներ: Սակայն, եթե կարճ ձևակերպեմ, ապա կասեմ, որ արժեհամակարգը վերաբերում է մարդկային կյանքի հիմնային խնդիրների հանդեպ ունեցած վերաբերմունքին, ինչպիսիք են ընտանիքի ինստիտուտը, անհատի իրավունքները, սեռական ինքնագիտակցման և վարքի նորմավորումը, պետության դերը  և գործառույթները, կրոնական աշխարհայացքի ձևավորման միջոցները և հասարակական կյանքում դրա դերի դրսևորումը և այլն: Այստեղ հստակորեն գոյություն ունի լավի և վատի, բարու և չարի, օգտակարի և անպետքի տարբերակումը, որը Քրիստոնյաների համար հիմնված է Աստվածաշնչում վավերացված, մարդկային սերունդներին հանձնված Աստծո հայտնությունների վրա, որտեղ գլխավոր հեղինակությունը Հիսուս Քրիստոս է:

Ինչ վերաբերվում է նորի և հնի բախմանը, ապա այն գալիս է «միայն մենք են ճիշտ և մենք միակ ճիշտն ենք» մտածելակերպից, որը հատուկ է մարդկային տեսակին, անկախ նրա կրոնական ընկալումներից և դրա դրսևորումները կարելի տեսնել բոլոր սերունդների և սոցիալական օղակների մեջ, օրինակ արվեստի, գիտության, փիլիսոփայության և այլնի զարգացման պատմության մեջ:

Մենք հավատում ենք, որ քանի որ կյանքի հեղինակը Աստված է, ապա Նա էլ ամենալավը գիտի այդ կյանքի իմաստի, նպատակը և ձևը, ուստի մենք հետևում ենք Աստծո կողմից մեզ տրված կյանքի նրա նկարագրին:

– «Եկեղեցի» ասելով ում նկատի ունեք:

– Եկեղեցի ասելով նկատի ունեմ այն ողջ համայնքը, ով իրեն Աստծո կենդանի եղեկեղեցի է համարում` ներառյալ և մեզ: Այսինքն ոչ թե առանձին հաստատություններ, այլ եկեղեցի ինստիտուտն ընդհանրապես:

– Խոսենք ընտանիքի ինստիտուտից: Ընտանիքի ինստիտուտի արժեք ևս բխում է Աստծո կամքից ու բնական նորմերից: Ապա այդ դեպքում, եթե զույգերն օրինակ իրար հետ չեն կարողանում հաշտ ապրել, նրանք հարկադրված են ամբողջ կյանքը տառապե՞լ անպատասխան զգացումներից կամ մեկ մեկու նկատմամաբ հակակրանքից` ամոթի, ավանդույթների զոհ դառնալո՞վ: Սա չի հակասո՞ւմ Աստծո մարդու համար դրված նորմերին: Չէ որ ամենքն էլ իրավունք ունեն գոնե ընտանիքում սիրված ու երջանիկ հարաբերությունններ ունենալու:

– Դուք ինքներդ պատասխանեցիք ձեր հարցին….ամոթը, ավանդույթները, ծնողների կարծիքը, հարկադրված ամուսնությունները հակասում են ընտանիքի նպատակին, հիմնման և պահպանման մասին աստվածաշնչյան գաղափարներին: Աստծո համար ընտանիքը ունի երկու նպատակ, դա երկու անհատների միջև ամենամոտիկ, ինտիմ ջերմ, անմիջական, բաց, անկեղծ, սիրո հարաբերությունների հաստատման իրականությունն է, որտեղ երկուսն էլ կարող են անմնացորդ նվիրվել իրար, սիրել, ցուցաբերել և ստանալ զգացումային ջերմություն, կրել պատասխանատվություն իրարու հանդեպ և աջակցել իրար, մտային, հուզազգայական և ֆիզիկական ոլորտներում: Երկրորդ, այն փոխադարձ սիրո, պատասխանատվության աջակցության մթնոլորտում մարդկային վերարտադրության, հաջորդ սերնդի հարցի լուծումն է:

– Այսօր հանդիպում ենք վիճակագրության, ըստ որի` բողոքականության ուղղության եկեղեցիներում վերարտադրությունը ավելի ցածր է, քան օրինակ կաթոլիկների մոտ, էլ չեմ ասում  իսլամում: Սակայն Հայաստանի մակարդակով վերարտադրության թվի նվազումն ընդհանրապես դարձել է համազգային խնդիր: Ձեր եկեղեցում ինչպիսի՞ն է պատկերը, խրախուսվու՞մ է բազմազավակությունը: 

– Մենք թերևս կողմ ենք բազմազավակության, ես ինքս երեք երեխա ունեմ, սակայն խրախուսում ենք խելամիտ մոտեցումը, երեխաները պետք է մեծանան կարիքների գոնե բավարար ապահովման պայմաններում:

– Ինչպիսի՞ն է «Ռեմա» եկեղեցու դիրքորոշումը պետություն և  Հայ առաքելական եկեղեցի փոխհարաբերությունների առկա մոդելի վերբերյալ:

– Ներկա պայմաններում Առաքելական եկեղեցու գործառույթներն ավելի պետական ապարատի մի մասի է հիշեցնում, քան թե հոգևոր կառույցի: Մանավանդ, վերապահված մենաշնորհները հակասում են առողջ դատողությանը, բոլորի պարտականությունների և իրավունքների հավասարության դրույթին, էլ չնշեմ, որ հակասում են գործող օրենքներին:

– Իսկ ի՞նչ է օրենքը քրիստոնյայի համար: 

– Կանոն, չափանիշ, նորմ, սահման… Եթե խոսքը պետական իրավական օրենքի մասին է, սա մի բան է. այն զարգանում է մարդկային հասարակության հետ, փոփոխվում և հարմարեցվում դրա պահանջներին: Իսկ ինչ վերաբերվում է Աստծո բարոյական օրենքներին, ապա դրանք բացարձակ են, անփոփոխ և անժամանակ, թեև դրանց մեր ընկալումը կարող է զարգանալ և փոփոխվել:

Ըստ իս, օրենքներն իրենց հիմքում բարոյական են, որովհետև բխում են լավի և վատի, բարու և չարի ընկալումից: Երկու և ավելի անձանց, կառույցների ու համակարգերի միջև հարաբերությունների կարգավորման համար օրենքները անփոխարինելի գործիքներ են: Դրանք բխում են օրենսդիրի սուբյեկտիվ արժեհամակարգից: Որքան առավել լայն է սուբյեկտի պատասխանատվության շրջանակը, թերևս ավելի բարդ է, նրա կողմից օրենքի կատարումը, որը բխում է դրա անհրաժեշտության պատասխանատվությունից: Այլ է շնորհքը, որը չունի պարտավորության հենքը, այն ցուցաբերող սուբյեկտի բարյացակամության դրսևորման ու բնավորության արդյունք է:

– Ինչպե՞ս եք վերաբերում այսօր ՀՀ ՊՆ-ի Զինված ուժերում տարվող հավատաքննությանը, մարդկանց պետական ապարատից աշխատանքից ազատման, առաքելական եկեղեցու կողմից զինվորների ու աշխատակազմի նկատմամբ տարվող «հավատափոխության» միջոցառումներին: Ձեր եկեղեցում գրանցվել են նման դեպքեր զինծառայողների կամ այդ համակարգում աշխատողների նկատմամաբ:

– Վերաբերվում եմ շատ վատ և համարում եմ նման գործողությունները անվայել ու անբարո: Իմ տղային բանակ գնալուց հարցարանը լրացնելուց հարցրեցին, առաքելական եք, թե՞ աղանդավոր: Մի թե՞ կարելի է հայրենիքը պաշտպանելու գնացող զինվորին պիտակավորել, նվաստացնել, նրանց մեջ բաժանում ու անվստահություն մտցնել, նույնիսկ թշնամանք սերմանել: Սա անբարոյություն է պետության և եկեղեցու կողմից:

-Վերջերս լայն արձագանք է ստացել նաև Հայոց եկեղեցու պատմություն առարկայի վերաբերյալ վերլուծությունները: Դուք այդ քննարկումների ակտիվ մասնակիցներից էիք: Ի՞նչ կասեիք առարկայի և դրա պարդադիր բաղադրիչի ազդեցության վերաբերյալ «Ռեմա» եկեղեցու հետևորդների և նրանց  երեխաների կյանքում: Եղե՞լ են դեպքեր, երբ երեխաներն ու ուսուցիչները բախվել են դասընթացի կապակցությամբ:

-Այս հարցին կպատասխանեմ մի քանի կետով.

1.դասընթացը կարող է լինել, բայց ոչ պարտադիր,
2.բովանդակությունը պետք է ներկայացվի զուտ պատմական տեսանկյունից,
3.այն պետք է լինի ավելի լայն, ներառի քրիստոնեական եկեղեցիների պատմությունն ընդհանուր հիմքերով,
4. նաև պետք է պարունակի կրոնների մասին որոշակի տեղեկություններ, նրանց ծագման, հիմնական գաղափարախոսության ու արժեհամակարգի մասին տեղեկատվություն:

Եկեղեցու անդամների ու առարկայի հետ կապված որևէ ճշտում չեմ կատարել, սակայն որքան հիշում եմ, իմ աղջիկը բողոքեց, որ իրենց ուսուցիչը դասը վերածել է իր և երկու այլ աղջիկների քննադատությանը, որոնք հոգեգալստական եկեղեցիներից էին:

– Ի՞նչ  դեր է խաղում ձեր եկեղեցին տարբեր հոգեբանական խնդիրների լուծման հարցում, ինչպիսիք են` թմրամոլությունը, հարբեցողույունը, խաղամոլությունը: Ունե՞ք սոցիալ-բարեգործական ծրագրեր:

– Մենք օգնում ենք հոգեպես ամրանալ ու հաղթահարել այդ խնդիրները, յուրաքանչյուր անհատի, ով ցանկանում է ազատվել դրանցից: Սոցիալ-բարեգործական ծրագրերն այսօր առաքելական եկեղեցու մենաշնորհն է, չենք կարող շատ ակտիվ լինել, սակայն, մեր համայնքի համեստ ներդումներով փորձում ենք օգնել կարիքավորներին:

– Շատերը նյութական օգնությունը մեկնաբանում են որպես «հոգեվորսության» միջոց, և այդ է պատճառը, որ Էջմիածինը վերահսկողություն է սահմանել բոլոր բարեգործական ծրագրերի նկատմամբ: Ինչպե՞ս կարձագանքեք նման քայլերին:

– Կարծում եմ յուրաքանչյուր չափահաս անհատ իրավասու է որոշելու իր կյանքը և ճակատագիրը, ներառյալ  իրեն օգնել ցանկացողներին և բարեգործներին։ Ինչ վերաբերվում է Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցուն, ապա այն կարող է իրավասու լինել վերահսկելու իր հոտի ներսում իրականացվող ծրագրերը, սակայն ազգը եկեղեցի չէ, իսկ պետությունը կրոնական գործառույթներով չպետք է զբաղվի:

 

Արմինե Դավթյան
Հատուկ religions.am կայքի համար